Mâm cúng giao thừa ở thành thị 26/01/2018

Lễ cúng đêm giao thừa, 30 Tết với những đô thị lớn như Hà Nội, cũng giống như các địa phương, có vai trò hết sức quan trọng về mặt tâm linh tín ngưỡng. Một năm cũ qua đi, cách xa những ồn ào phố thị; người “Kẻ Chợ” – qua ban thờ cúng giao thừa – muốn tìm về sự giản dị, ấm áp mà thanh tịnh như trong lối sống đã thành bản sắc của họ.

Cúng đêm giao thừa là một nghi lễ không thể thiếu trong phong tục ngày Tết của người đô thị. Lễ cúng đêm giao thừa hay còn gọi là lễ Trừ Tịch có ý nghĩa như tiễn ông thần cũ và đón chào ông thần mới mang tài lộc, may mắn đến cho gia đình.

Muốn làm lễ cúng đêm giao thừa, mỗi gia đình cần chuẩn bị hai mâm lễ cúng là trong nhà và ngoài trời. Hai mâm lễ cúng này hoàn toàn khác nhau.

Mâm lễ cũng ngoài trời

Mâm lễ cúng ngoài trời nên được đặt ở giữa sân, hướng đặt mâm lễ chỉ nên đặt hướng Bắc, hoặc hướng Đông tuỳ theo từng gia đình (hướng Bắc để cúng Thượng Đế, hướng Đông để cúng Thiên Tử là Vua).

Tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình có thể chuẩn bị một chiếc lọng màu vàng có diềm đỏ để che nắng che mưa. Ngoài ra chắc chắn phải có một chiếc bàn đủ lớn để đặt mâm lễ, mặt bàn được trải tấm vải vàng sang trọng ngay ngắn. Với một số gia đình ở mặt phố, tùy vào điều kiện về diện tích, họ đặt một ban thờ nhỏ ngay trước cửa (vỉa hè). Mâm cỗ này thương giản dị, nhưng rất phù hợp với ý nghĩa đón các Vị thần Hành Khiển đang nhận bàn giao giữa năm cũ và năm mới. Bởi việc bàn giao này diễn ra khẩn trương và các vị thần này luôn đi gần với mặt đất.

Mâm lễ thành thị luôn bao gồm: mâm ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, trầu cau, muối gạo, trà, rượu, quần áo và mũ nón mũ thần linh, mâm lễ mặn với thủ lợn luộc hoặc gà trống luộc, xôi, bánh chưng …. tất cả được bày lên mâm, đặt trên chiếc bàn vững chắc được chuẩn bị trước.

Mâm lễ cúng trong nhà

Thông thường, lễ cúng đêm giao thừa trong nhà được phân chia làm hai khu vực: Trên bàn thờ đặt mâm cỗ ngọt và chay (bao gồm hương, hoa, đèn nến; bánh kẹo; mứt Tết; rượu/bia…), phía bàn dưới bàn thờ đặt một mâm cỗ mặn tùy thuộc vào sự sắp xếp của gia đình (bao gồm con gà, bánh chưng, mứt kẹo, trầu cau, hoa quả, rượu nước và vàng mã, đôi khi có thêm chiếc mũ của Ðại Vương hành khiển).

Người cúng đêm giao thừa nên là người chủ trong gia đình, không vướng “ô uế” của bụi trần (như có tang hay có kinh nguyệt, đối với phụ nữ). Khi cúng lễ phải ăn mặc chỉnh tề, đứng nghiêm trước bàn thờ để làm lễ cúng.

Những gia đình ở Chung cư

Chung cư (nhà tập thể) là một mô hình cư trú đặc trưng của Đô thị hiện đại. Các gia đình sống trong các khu chung cư thường là lớp dân đô thị mới. Phần nhiều các gia đình này về quê hương để đón Giao thừa, tuy nhiên, với các gia đình “ở lại” phố thị để ăn tết, họ có cách tổ chức thờ cúng đêm giao thừa riêng. Khi ở chung cư, do không gian chật hẹp không có đất có vườn nên việc cúng hầu như tập trung ở trong nhà mà không nhất thiết phải cúng ngoài trời. Một số gia đình cần cúng ngoài trời sẽ xuống dưới sân của nhà chung cư chứ không phải ở trên tầng.

Đối với lễ tại đền, chùa

Rất nhiều gia đình đô thị (cũng giống như nhiều địa phương nông thôn) có truyền thống vào đêm 30 Tết cũng mang mâm lễ đến đền, chùa để cúng lễ. Mâm lễ đến đền chùa không cần quá cầu kì và phụ thuộc vào kinh tế của gia chủ để chuẩn bị.

Sau khi cầu khấn, nhiều người xin lộc mang về cùng vài ba nén hương gọi là hương lộc đem cắm vào bát hương Táo quân ở nhà… Lửa đỏ ở mấy nén hương là lộc Phật Thánh ban với biểu tượng cho hồng vận, đem đến sự thịnh vượng.

Hội Quán Di Sản

#circlegroup.vn

#banthoviet